بازنمایی اندیشۀ مارتین هایدگر در سینمای آندری تارکوفسکی

Authors

Abstract:

وقتی از ارتباط سینما و فلسفه سخن می‌گوییم، درواقع، از چه سخن می‌گوییم؟ هنگامی که از نزدیکی و ارتباط آثار سینماییِ یک کارگردان با اندیشۀ یک فیلسوف بحث می‌کنیم، مرادمان چیست؟ گفت‌وگو دربارۀ همسایگی و قرابت میان اندیشه‌های یک فیلسوف و آثار هنری یک سینماگر، نیازمند شناختی دقیق از اندیشه‌های آن فیلسوف و نیز فهم اندیشۀ بازنمایی‌شده در یک اثر یا دسته‌ای از آثار سینمایی است. آندری تارکوفسکی (1986ـ1932) فیلم‌ساز و نظریه‌پرداز سینمایی روس، در آثار سینمایی خود به مسائلی می‌پردازد که در متن اندیشه فیلسوفان اگزیستانسیالیسم، از جمله مارتین هایدگر (1976ـ 1889)، فیلسوف آلمانی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. با در نظر داشتن ارتباط هنر و به طور خاص سینما با فلسفه و نیز مسائل کلیدی و ضروریات مهم دربارۀ سینما و چگونگی تطبیق و تقریب اندیشه‌های یک فیلسوف با یک هنرمند، می‌توان وجوه اشتراکی میان اندیشۀ سینمایی‌شدۀ تارکوفسکی و تفکر هایدگر، به‌خصوص در مسائلی، همچون "مرگ"، "زمان"، "امید و تیمارداشت" و نیز "درـراه‌ـ‌بودن" استنباط کرد. تارکوفسکی در فیلم‌هایی مانند "استاکر"، "ایثار"، "آینه" و "نوستالژیا"، چنین دغدغه‌هایی داشته و این نوشتار می‌کوشد تا از معبر تطبیق و تقریب، وجوه اشتراک اندیشه‌های این فیلم‌ساز با هایدگر را واکاوی نماید.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ساحت دینی در اندیشه مارتین هایدگر

پرسش از "ساحت دینی" در اندیشه هایدگر از ماندگارترین پرسش‌هایی است که به رابطه میان دین، الاهیات و فلسفه در زندگی و اندیشه وی می‌پردازد. بحث های هایدگر راجع به ایده‌ها و شخصیت‌های دینی و همچنین اشارات خود او راجع به اهمیت این ایده‌ها و شخصیت‌ها در شکل‌گیری پروژه فلسفی وی، بیانگر نقش دین به طور کلی، و الاهیات مسیحی، به نحو خاص، در اندیشه و زندگی اوست.  هرچند تفکر هایدگر سرچشمه‌های متعددی دارد، ام...

full text

تاریخ استتیک به روایت مارتین هایدگر

بر طبق تفسیری که این مقاله بر پایۀ مسئلۀ وجود و حقیقتْ از روایتی به دست می دهد که هایدگر درباره تاریخ استتیک نقل می کند، در تفکر یونانیان هنر نحوه ای از پدید آمدن (= آشکار شدن) موجودات، و از این رو نحوه ای از تحقّق حقیقت بود، بنابراین نزد آنان جایگاه هنر همواره معین و ضرورت آن محرز بود. اما، در تفکر افلاطون، و به واسطۀ تلقی خاص وی از هنر و پدید آمدن در معنی عام کلمه ( poiesis ) بر پایۀ نظریۀ ایده...

full text

بازنمایی ایران در سینمای هالیوود

وجود شکاف میان واقعیت و آنچه در رسانه‌ها ارائه می‌شود، سبب شده تلاش‌های بسیاری برای توصیف و تبیینِ چگونگی و چرایی شکل‌گیری بازنمایی‌های رسانه‌ای از جهان خارج صورت گیرد. در سایه این تلاش‌ها، امروزه بازنمایی رسانه‌ای به مفهومی بنیادین در مطالعات فرهنگی و رسانه‌ای تبدیل شده است. بر اساس فرض‌های اولیه مطالعات فرهنگی، در بررسی متون رسانه‌ای، مؤلفه‌های ایدئولوژیک و اجتماعی موجود در ورای این متون و تأث...

full text

تحلیل خوانش مارتین هایدگر از نقد اوّل ایمانوئل کانت

مارتین هایدگر در کتاب کانت و مسألۀ مابعدالطبیعه، با چشم‌پوشی از تفاسیری که غالباً نقد عقل محض را یک پروژۀ معرفت‌شناسانه دانسته‌اند، آن را به‌منزلۀ اثری هستی‌شناسانه شرح می‌کند. وی می‌کوشد تا معلوم کند که چگونه تمام پاره‌های این اثر کانت (با محوریت حیث زمانی به‌عنوان بستر شاکله‌سازی تخیّل) اصالتاً به مسئلۀ اساسی هستی متناهی انسان یا دازاین (به‌منزلۀ شرط یا بنیان امکان دیگر موجودات) ناظر است. از نظر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 23

pages  115- 127

publication date 2018-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023